Büyük Hamam, Lefkoşa |
 
|
Lefkoşa surlariçi İrfan Bey Sokağı’nda bulunan kesme taştan yapılmış bir Klasik Osmanlı Dönemi yapısıdır. Lala Mustafa Paşa Vakfı’na gelir sağlamak amacıyla yapılmış olup Mazbuta Vakıf kapsamına girmektedir. Lüzinyan Dönemi’ne ait (1192-1489) St. George de Poulains Kilisesi’nin kalıntılarından yararlanılarak yapıldığı kabul edilmektedir.
Nitekim 1891 yılında hahamın sıcaklık (Halvet) kısmındaki mermer levhalarının sökülmesi sırasında bunlardan birinin Ortaçağ’a ait bir mezar taşı olduğu belirlendiğinden müzeye nakledilmiştir. Kiliseden günümüze sadece rölyef işlemeli kemerli giriş kapısı gelebilmiştir. Kıbrıs’ın kuzeyinde işlevini sürdüren iki hamamdan biridir. Yol seviyesi zamanla yükselmiş olduğundan, giriş kapısı ile hamam odaları yol kodunun altında kalmıştır.
Savunmalık bölümüne Lüzinyan Dönemi’ne ait kuzeydeki kemerli kapıdan girilmektedir. Kare planı olan bu bölümün kiremit örtülü ahşap çatısı, eş aralıklarla doğu-batı yönüne uzanan iki kemerle taşınmaktadır. Soyunmalık kısmının güney batısındaki bir kapı aracılığıyla üzeri kubbe ve yarım tonoz örtülü enine dikdörtgen planlı ılıklık bölümüne girilmektedir. Ilıklık bölümünün güneyindeki kapıdan, ortasında sekizgen planlı göbek taşı bulunan sıcaklık bölümüne ulaşılmaktadır.
Bu bölüm, kubbeli bir orta mekana açılan tonozlu dört eyvan (sofa) ile dört köşesinde küçük kubbeli birer halvetten oluşmaktadır. Bir zamanlar bu mekan çan şeklinde yapılmış asma lambalarla aydınlanmaktaydı. Külhan, sıcaklık bölümünden gerisinde bulunmaktadır. Hamamın sucak su kazanı Şubat 1905 yılında taştan yapılmıştı. Ancak suyun taş kazanda ısıtılması için hayli odun yakılması gerektiğinden, hayli odun yakılması gerekrtiğinden, hamacılığın kârlı bir iş olmaktan çıktığını hamamcı tarafından şikâyet edilmesi üzerine, taş kazanın yerine bakırdan yapılmış bir kazan yerleştirilmiştir.
Nitekim 1891 yılında hahamın sıcaklık (Halvet) kısmındaki mermer levhalarının sökülmesi sırasında bunlardan birinin Ortaçağ’a ait bir mezar taşı olduğu belirlendiğinden müzeye nakledilmiştir. Kiliseden günümüze sadece rölyef işlemeli kemerli giriş kapısı gelebilmiştir. Kıbrıs’ın kuzeyinde işlevini sürdüren iki hamamdan biridir. Yol seviyesi zamanla yükselmiş olduğundan, giriş kapısı ile hamam odaları yol kodunun altında kalmıştır.
Savunmalık bölümüne Lüzinyan Dönemi’ne ait kuzeydeki kemerli kapıdan girilmektedir. Kare planı olan bu bölümün kiremit örtülü ahşap çatısı, eş aralıklarla doğu-batı yönüne uzanan iki kemerle taşınmaktadır. Soyunmalık kısmının güney batısındaki bir kapı aracılığıyla üzeri kubbe ve yarım tonoz örtülü enine dikdörtgen planlı ılıklık bölümüne girilmektedir. Ilıklık bölümünün güneyindeki kapıdan, ortasında sekizgen planlı göbek taşı bulunan sıcaklık bölümüne ulaşılmaktadır.
Bu bölüm, kubbeli bir orta mekana açılan tonozlu dört eyvan (sofa) ile dört köşesinde küçük kubbeli birer halvetten oluşmaktadır. Bir zamanlar bu mekan çan şeklinde yapılmış asma lambalarla aydınlanmaktaydı. Külhan, sıcaklık bölümünden gerisinde bulunmaktadır. Hamamın sucak su kazanı Şubat 1905 yılında taştan yapılmıştı. Ancak suyun taş kazanda ısıtılması için hayli odun yakılması gerektiğinden, hayli odun yakılması gerekrtiğinden, hamacılığın kârlı bir iş olmaktan çıktığını hamamcı tarafından şikâyet edilmesi üzerine, taş kazanın yerine bakırdan yapılmış bir kazan yerleştirilmiştir.
