Girne Kapısı, Lefkoşa |
 
|
Venedik Dönemi’nde surlarla çevrili Lefkoşa’ya giriş ve çıkışların yapıldığı orijinal üç kapıdan biridir. Lefkoşa tahkimatının inşa edilmesine büyük katkı sağlayan dönemin Venedik askeri valisi Francesco Barbaro’nun adından dolayı kapıya Porta Del Proveditore (Vali Kapısı) adı verilmiştir. Osmanlı ile İngiliz Sömürğe Dönemleri’nde Lefkoşa – Girne yolu buradan geçtiğinden ‘’Girne Kapısı’’ adıyla bilinir olmuştur.
Eskiden kapının sağ ve sol tarafı surlarla bitişik olduğundan sadece kapının kemerli geçidinden şehre girilip çıkılmaktaydı. Şehrin emniyetinin sağlanması amacıyla Osmanlı Dönemi’nden 1879 yılına kadar geçerli kapılar kapatılır, zorunlu bir durum olmaması halindeyse ertesi sabaha kadar kapalı kalırlardı. 1931 yılında Girne Kapısı’nın sağ ve solundaki surlar kesilerek trafiğe açılması ile Lefkoşa’nın eski giriş kapısı olma işlevini yapmıştır. Son kapıcısının Horoz Ali olduğu ve 120 yaşında vefat ettiği bilgileri edinilmektedir.
Kapının kente bakan güney cephesinde 3 ayrı mermer kitabe yer almaktadır. Latince yazılar içeren ortadaki büyük kitabede, kapının ‘’MDLXII’’ (1562) yılında inşa edildiği kayıtlıdır. Bu kitabenin sol ve sağındaki ‘’GVRI 1931’’ (George V Rex Imperator) kaydı, kapının iki yanındaki geçitlerin ‘’1931 yılında Kral ve İmparator Beşinci George’’ zamanında açıldığı anlamına gelmektedir.
Büyük kitabenin üst başındaki mermer levhada ise, 1808 – 1839 yılların arasında saltanat süren II. Sultan Mahmut’un tuğrası vardır. Tuğranın kapıya monte edildiği 1820/21 yılında, kapının üst başına şimdiki bekçi odası inşa edilmiş.
Ayrıca Mevlevi Dervişlerinden Hattat Şeyh Feyzullah (Feyzi) Dede’nin Celi – Sülüs ile Reyhan stilinde yazmış olduğu mermer kitabe de kapının kuzey cephesinin üst başına monte edilmiştir. İki satırlık kitabenin ilk satırı Kuran-ı Kerim’in 61 suresinin (Saf Suresinin) 13. Ayetinden alınmıştır. Okunuşu şöyledir: ‘’Ya Muhammed, inanlara Allah’tan yardım ve yakında bir zafer geleceğini müjdele’’. Saf Suresinden olmayan ikinci satırın okunuşu ise şöyledir: ‘’Her kapıyı açmaya muktedir olan, bizim için de hayırlı bir kapı aç.’’
Eskiden kapının sağ ve sol tarafı surlarla bitişik olduğundan sadece kapının kemerli geçidinden şehre girilip çıkılmaktaydı. Şehrin emniyetinin sağlanması amacıyla Osmanlı Dönemi’nden 1879 yılına kadar geçerli kapılar kapatılır, zorunlu bir durum olmaması halindeyse ertesi sabaha kadar kapalı kalırlardı. 1931 yılında Girne Kapısı’nın sağ ve solundaki surlar kesilerek trafiğe açılması ile Lefkoşa’nın eski giriş kapısı olma işlevini yapmıştır. Son kapıcısının Horoz Ali olduğu ve 120 yaşında vefat ettiği bilgileri edinilmektedir.
Kapının kente bakan güney cephesinde 3 ayrı mermer kitabe yer almaktadır. Latince yazılar içeren ortadaki büyük kitabede, kapının ‘’MDLXII’’ (1562) yılında inşa edildiği kayıtlıdır. Bu kitabenin sol ve sağındaki ‘’GVRI 1931’’ (George V Rex Imperator) kaydı, kapının iki yanındaki geçitlerin ‘’1931 yılında Kral ve İmparator Beşinci George’’ zamanında açıldığı anlamına gelmektedir.
Büyük kitabenin üst başındaki mermer levhada ise, 1808 – 1839 yılların arasında saltanat süren II. Sultan Mahmut’un tuğrası vardır. Tuğranın kapıya monte edildiği 1820/21 yılında, kapının üst başına şimdiki bekçi odası inşa edilmiş.
Ayrıca Mevlevi Dervişlerinden Hattat Şeyh Feyzullah (Feyzi) Dede’nin Celi – Sülüs ile Reyhan stilinde yazmış olduğu mermer kitabe de kapının kuzey cephesinin üst başına monte edilmiştir. İki satırlık kitabenin ilk satırı Kuran-ı Kerim’in 61 suresinin (Saf Suresinin) 13. Ayetinden alınmıştır. Okunuşu şöyledir: ‘’Ya Muhammed, inanlara Allah’tan yardım ve yakında bir zafer geleceğini müjdele’’. Saf Suresinden olmayan ikinci satırın okunuşu ise şöyledir: ‘’Her kapıyı açmaya muktedir olan, bizim için de hayırlı bir kapı aç.’’
